افرادی که از روی تنبلی نماز صبح خود را قضا می نمایند در صورت خواندن قضا به چه عذابی گرفتار می شوند؟
در روایات متعددی به سرنوشت نافرجام کسانی که نسبت به نماز اهمیت نمی دهند پرداخته شده است کسانی که برایشان تفاوتی نمی کند که نمازشان در وقت خودش خوانده می شود یا نه , یا اینکه هرگاه میلشان کشید می خوانند و هرگاه دلشان نخواست ترک می کنند . از جمله روایتی که از حضرت فاطمه زهرا (س ) نقل شده که ایشان از پدر بزرگوارشان پرسیدند : پدر جان ، ! زنان و مردانی که نسبت به نماز بی اعتنا هستند و نماز را سبک می شمارند، چه عواقبی را در پیش دارند؟ رسول خدا (ص ) فرمود: ای فاطمه جان !هر کس ‍ از مردان و زنان نمازش را سبک بشمارد خداوند او را به پانزده بلا مبتلا می سازد: شش مورد در دنیا، سه مورد در وقت مرگ ، و سه مورد آنها در قبر و سه مورد در قیامت زمانی که از قبر خارج شود:

الف ) اما آن شش بلاهایی که دردنیا دامنگیرش می شود:
- خداوند برکت را از عمرش می برد.
- خداوند برکت را از رزقش می برد.
- خداوند عز و جل سیمای صالحین را از چهره اش محو می کند
- هر عملی که انجام می دهد پاداش داده نمی شود.
- دعایش به آسمان نمی رود.
- بهره ای از صالحین برای او نیست .
ب ) اما آن سه بلاهایی که هنگام مرگ گرفتارش خواهد شد:
- ذلیل از دنیا می رود
- هنگام مرگ در حال گرسنگی خواهد بود.
- تشنه از دنیا خواهد رفت اگرچه آب همه نهرهای دنیا را به او بدهند.
ج ) اما آن سه بلایی که در قبر دامنگیرش می شود:
- خداوند ملکی در قبر برای او می گمارد تا او را زجر دهند.
- قبرش برای او تنگ خواهد شد.
- گرفتار ظلمت و تاریکی قبر خواهد شد.
د) اما آن سه بلایی که درروز قیامت گرفتار خواهد شد:
- خداوند ملکی را موکل می سازد او را با صورت بر روی زمین بکشد، در حالی که خلائق تماشا می کنند.
- محاسبه اعمالش به سختی انجام می شود.
- خدا به نظر لطف به او نمی نگرد و برای اوست عذاب همیشگی .(1)
علاوه بر این , روایات دیگری نیز پیامدهای منفی سبک شمردن نماز را برشمرده اند که تعدادی از آنها را ذکر می نمائیم :
أ‌- محروم ماندن از شفاعت اهل بیت علیهم السلام
امام صادق علیه السلام در لحظات پایانی عمر شریفشان فرمودند : « إِنَّهُ لَا یَنَالُ شَفَاعَتَنَا مَنِ اسْتَخَفَّ بِالصَّلَاةِ »(2)؛ « بشفاعت ما نخواهد رسید کسى که نماز خود را سبک شمارد.»
ب‌- مطرود پیامبر خدا و اهل بیتش (علیهم السلام )
رسول خدا فرمود: « لَیْسَ مِنِّی مَنِ اسْتَخَفَّ بِصَلَاتِهِ لَا یَرِدُ عَلَیَّ الْحَوْضَ لَا وَ اللَّهِ »(3) ؛ « از من نیست کسی که نمازش را سبک بشمارد.قسم به خدا بر حوض کوثر بر من نخواهد رسید.»
در روایت دیگری امام رضا - علیه السلام – فرمود : « إِیَّاکَ أَنْ تَکْسَلَ عَنْهَا أَوْ تَتَوَانَى فِیهَا أَوْ تَتَهَاوَنَ بِحَقِّهَا أَوْ تُضَیِّعَ حَدَّهَا وَ حُدُودَهَا أَوْ تَنْقُرَهَا نَقْرَ الدِّیکِ أَوْ تَسْتَخِفَّ بِهَا أَوْ تَشْتَغِلَ عَنْهَا بِشَیْ‏ءٍ مِنْ عَرَضِ الدُّنْیَا أَوْ تُصَلِّیَ بِغَیْرِ وَقْتِهَا »(4) ؛ « بپرهیزید از این که در نماز سستی و تنبلی کنید و یا حدودش را ضایع کنید یا از روی دستپاچگی رکوع و سجده نماز را آن چنان به جا آورید که گویی همچون خروس منقار می زنید یا این که نماز را سبک بشمارید یا این که به جای نماز به امور دنیوی مشغول شوید و یا در غیر وقت نماز بخوانید»
ت- محشور شدن با طاغوتیان
پیامبر خدا (ص) فرمود: « لَا تُضَیِّعُوا صَلَاتَکُمْ فَإِنَّ مَنْ ضَیَّعَ صَلَاتَهُ حُشِرَ مَعَ قَارُونَ وَ هَامَانَ وَ کَانَ حَقّاً عَلَى اللَّهِ أَنْ یُدْخِلَهُ النَّارَ مَعَ الْمُنَافِقِینَ فَالْوَیْلُ لِمَنْ لَمْ یُحَافِظْ عَلَى صَلَاتِهِ وَ أَدَاءِ سُنَّةِ نَبِیِّه‏ »(5) ؛ « نماز خود را تباه مکنید، زیرا کسى که نمازش را تباه سازد با قارون و هامان محشور مى‏گردد و بر خدا ثابت است که او را با منافقان وارد دوزخ کند. واى بر کسى که بر نماز و اداى سنّت پیامبر خود مواظبت نکند. »
ث- گرفتار شدن به گناهان کبیره
رسول خدا (ص) فرمود: « لَا یَزَالُ الشَّیْطَانُ هَائِباً لِابْنِ آدَمَ ذَعِراً مِنْهُ مَا صَلَّى الصَّلَوَاتِ الْخَمْسَ لِوَقْتِهِنَّ فَإِذَا ضَیَّعَهُنَّ اجْتَرَأَ عَلَیْهِ فَأَدْخَلَهُ فِی الْعَظَائِم‏ »(6) ؛ « پیوسته شیطان از پسر آدم تا هنگامى که نمازهاى پنجگانه را در وقت خود انجام دهد ترس و وحشت دارد، ولى آنگاه که نمازها را تباه ساخت بر او جرأت پیدا مى‏کند و او را در گناهان بزرگ وارد مى‏سازد. »
در پایان این نکته را نیز یادآوری می نمائیم که موارد گفته شده برای کسانی می باشد که از روی عمد در نماز سستی نموده و توبه ننمایند .
-----------
پی نوشت ها :
1 - بحارالأنوار ج : 80 ص : 21
2 - بحار الأنوار , ج‏47 , ص 8
3 - بحارالأنوار ج : 80 ص : 21
4- همان , ص 20
5 - عیون أخبار الرضا علیه السلام، ج‏2، ص: 31
6- أمالی الصدوق، ص: 484